Tropem optografii. Czy oko ofiary może uwiecznić przestępcę?

W Ame­ry­ce zno­wu zwró­co­no uwa­gę na kwe­stię zasto­so­wa­nia foto­gra­fji do wykry­cia prze­stęp­ców. W Mem­fal zna­le­zio­no nie­daw­no cia­ło czło­wie­ka w takim sta­nie, że żad­nej nie ule­ga­ło wąt­pli­wo­ści, iż został zamor­do­wa­ny. Nie mając żad­nych poszlak, któ­re by mogły napro­wa­dzić na ślad mor­der­cy, poli­cja posta­no­wi­ła uciec się do foto­gra­fii. Odbi­to więc na papie­rze, za pomo­cą mikro­sko­pu, wyobra­że­nie pozo­sta­łe na ocznej siat­ków­ce zamor­do­wa­ne­go. I cóż zna­le­zio­no? Oto pisto­let, rękę i część twa­rzy czło­wie­ka, któ­ry zabój­stwo popełnił((„Kurier War­szaw­ski”, nr 232, 15/10/1866)) – dono­sił w 1866 r. Kurier War­szaw­ski. Pomi­ja­jąc, że redak­to­rom gaze­ty cho­dzi­ło zapew­ne o Mem­fis, infor­ma­cja brzmia­ła wręcz sensacyjnie!

Mruganie-pstrykanie

Pierw­sze pogło­ski o obra­zie, rze­ko­mo utrwa­lo­nym w żabim oku tuż po jej śmier­ci, pocho­dzą od XVII-wiecz­ne­go nie­miec­kie­go jezu­ity, astro­no­ma i opty­ka Chri­sto­pa Schie­ne­ra, rek­to­ra gim­na­zjum w Nysie. Wraz z roz­wo­jem foto­gra­fii, któ­rą w 1839 r. wyna­lazł Fran­cuz Louis Jacqu­es Dagu­er­re, w poło­wie XIX w. powsta­ła nie­zwy­kła teo­ria – oko zmar­łej oso­by mia­ło reje­stro­wać obraz widzia­ny w ostat­niej chwi­li życia. Ów opto­gram (z gr. opti­kos – wzro­ko­wy) jak utrzy­my­wa­no, oka­zy­wał się szcze­gól­nie cen­ny w przy­pad­ku zbrod­ni, umoż­li­wia­jąc ziden­ty­fi­ko­wa­nie sprawcy.

PRZECZYTAJ TAKŻE

Szpital martwych dusz

Nawiedzone szpitale na świecie

By jed­nak siat­ków­ka speł­ni­ła rolę płyt­ki apa­ra­tu foto­gra­ficz­ne­go, musia­ła zawie­rać świa­tło­czu­łą sub­stan­cję che­micz­ną, ana­lo­gicz­ną do war­stwy azo­ta­nu sre­bra na szkla­nych slaj­dach, na któ­rych reje­stro­wa­no dage­ro­ty­py. Już w 1851 r. obec­ność czer­wo­ne­go pig­men­tu w siat­ków­kach żab i kała­mar­nic odkrył nie­miec­ki ana­tom Hein­rich Mül­ler.

I zapew­ne na jego pra­cy oparł się fran­cu­ski lekarz pro­win­cjo­nal­ny Edme Anto­nin Bourion. W 1869 r. pod­dał on reak­cji che­micz­nej oko zamor­do­wa­nej kobie­ty i utrwa­lił na papie­rze tak otrzy­ma­ny obraz. Następ­nie zade­mon­stro­wał go pary­skie­mu Towa­rzy­stwu Sądo­wo-Lekar­skie­mu. W nie­wy­raź­nej odbit­ce medyk dopa­trzył się ramie­nia wznie­sio­ne­go do cio­su i psa bro­nią­ce­go swej pani, jed­nak naukow­cy zakwe­stio­no­wa­li tę interpretację((Konopka T., Błęd­ne dro­gi medy­cy­ny sądo­wej, „Archi­wum Medy­cy­ny Sądo­wej i Kry­mi­no­lo­gii”, nr 2−3÷2008)).

W obawie, że sądy dopuszczą optogramy jako dowody w procesach, zlecili dr. Maximowi Vernois przeprowadzenie studium wykonalności.

Ten zaś poświę­cił sie­dem­na­ście zwie­rząt, by osta­tecz­nie skon­klu­do­wać: Nie moż­na zna­leźć na siat­ków­ce ofia­ry por­tre­tu jej mor­der­cy lub przed­sta­wie­nia jakie­go­kol­wiek obiek­tu lub cechy fizycz­nej, któ­ra uka­za­ła się jej oczom w chwi­li śmierci((Ings S., The tell-tale eye, www​.simo​nings​.net/​?​p​=​418)).