Słowiańscy bogowie z gwiazd

Czy podania o demonach powietrznych oraz istotach żyjących w chmurach mogą w rzeczywistości odwoływać się do spotkań z przybyszami z innych planet? Okazuje się, że jeszcze nasi pradziadkowie, spotykając ufonautów, brali te istoty za postacie z ludowego folkloru Paleoastronautyka (zwana też hipotezą o starożytnych astronautach lub archeoastronautach) to przeżywająca drugą młodość (głównie za sprawą dokumentu Starożytni kosmici ) dziedzina, która poszukuje m.in. w mitach albo dawnej sztuce odniesień do spotkań z przybyszami z Kosmosu. Nawet ci, którzy się tym zbytnio nie interesują, słyszeli nazwiska Däniken albo Sitchin , należące do autorów bestsellerowych książek tropiących w mitach i legendach z różnych stron świata śladów przedstawicieli pozaziemskiej inteligencji, którzy mogli być brani za bogów albo istoty półboskie. Literatura przedmiotu obfituje w przykłady: od bóstw sumeryjskich, na których skupiał się Sitchin, przez przybycie aniołów-nauczycieli na Górę Hermon (patrz: Księga gigantów… , NŚ 8/2020), po opowieść o tajemniczym Oannesie – chimerze, która miała wyłaniać się z wód Zatoki Perskiej, by przekazywać ludziom wiedzę (patrz: Nauczyciele z nieba , NŚ 4-5 /2017). Przybysze z gwiazd – jak twierdzą zwolennicy paleoastronautyki – odwiedzają Ziemię od niepamiętnych czasów, nie zawsze jako pedagodzy i dobrodzieje, ale także jako badacze zainteresowani rozwojem naszej cywilizacji, albo po prostu przypadkowi goście urządzający sobie u nas piknik na skraju drogi przez galaktykę. Skoro relacje na ten temat zachowały się w tak wielu kulturach, czy ślady archeoastronautów da się znaleźć także w wierzeniach dawnych Słowian? Zasadniczy problem Poszukując pozaziemskich wątków na wspomnianym polu zderzymy się od razu z podstawowym problemem: otóż o religii Słowian wiadomo względnie niewiele. Materiałów źródłowych zachowało się mało, a duchowni chrześcijańscy przez stulecia skutecznie dbali o to, by wyrugować z pamięci wiernych jakiekolwiek sentymenty do dawnego kultu. Choć znamy imiona bogów słowiańskich, trudno porównywać pod względem ilości szczegółów rodzimą mitologię np. z grecką. Na dobrą sprawę nie ma nawet pewności, czy religia naszych przodków miała typowo politeistyczny charakter, czy też był to henoteizm, a więc wiara w centralnego boga z równoczesnym oddawaniem kultu pomniejszym bóstwom, demonom czy duchom Przyrody. Dość jednak rozważań teoretycznych, bo chcąc je kontynuować, wyczerpalibyśmy pewnie objętość niejednego numeru NŚ . O ile trudno szukać śladów potencjalnych wizytacji Obcych w religii słowiańskiej bez dopuszczania się nadużyć interpretacyjnych, inaczej jest z wierzeniami ludowymi, folklorem i demonologią, która zachowała pewne przedchrześcijańskie wątki. Czy opowieści o niektórych stworzeniach nadprzyrodzonych albo duchach Przyrody mogły powstać właśnie na kanwie spotkań z obiektami znanymi dziś jako UFO oraz ich tajemniczymi pasażerami? Niewykluczone. [caption id="attachment_12893" align="aligncenter" width="1140"] Płanetnika, w którym upatrywano „zarządcę chmur i wichur”, wyobrażano sobie jako osobę w kapeluszu, posiadającą linę, którą przesuwał chmury. Według innych relacji, płanetnicy przypominali szkaradne, drobne istoty o głowach starców, które okresowo przybywały na Ziemię. Fot. za: Hwang Inwoo, Pixabay.com[/caption] Płanetnicy albo goście z chmur Najbardziej reprezentatywnym przykładem są tu oczywiście wszelkie demony i zjawiska powietrzne. W wierzeniach polskich charakterystyczni są płanetnicy (od płaneta – dawne określenie chmury), zwani także – w zależności od regionu – np. planetnikami , płamietnikami , obłocznikami itp. Według jednej wersji, stanowią one uosobienie zjawisk atmosferycznych, szczególnie tych gwałtownych, jak burza z piorunami lub gradobicie. Pod tym względem płanetnicy byli rodzajem demonów atmosferycznych, których istnieniem i humorami tłumaczono zjawiska pogodowe. Wyobrażano sobie ich w różnej postaci, np. dzieci z głowami starców, a ich atrybutem miały być sznury do przeciągania chmur po niebie. Ale był też inny, nieco bardziej tajemniczy typ płanetników, o których tak pisze etnografka Barbara Ogrodowska : Przybierają postać szpetnego człowieka z wielką głową, wyłupiastymi oczami, ciągle spoglądającego w niebo. (…) Płanetnicy chętnie przebywają w chmurach. (…) Według innego podania, latają nad ziemią i biją kijami powietrznego smoka, i zmuszają go do wypuszczenia wody na ziemię. Niski wzrost, wielka głowa, chuderlawa budowa ciała, dosiadanie smoka (maszyny latającej?), przebywanie w chmurach... Czy w ten sposób nasi przodkowie próbowali zracjonalizować sobie spotkania z istotami, o których relacje w dzisiejszych czasach zbierają ufolodzy? Choć dla niektórych to daleko idący wniosek, dla przykładu przytoczę sprawę lądowania dziwnego obiektu w Maszkowicach k. Nowego Sącza. Pasażerowie UFO, obserwowani przez miejscowych, mieli zostać określeni właśnie jako płanetnicy . Zdarzenie opisał w książce Magiczna rzeczywistość (2016) ufolog i badacz folkloru, Arkadiusz Miazga . Miało do niego dojść w 1906 albo 1907 r., a zrelacjonowała ją pani Zofia S. – córka kobiety, która była świadkiem tamtych wydarzeń. – Mama miała może 10-12 lat, a babcia też znajdowała się w domu. Niebo było zachmurzone, taka mżawka z nieba leciała. I patrzą się, a tu przyszły do nich dwie drobne osoby: drobne, nie grube. Twarze płaskie, okrągłe, nie jak u nas – ludzkie. [Byli oni] średniego wzrostu i takie więcej szczupławe. Twarze […] brzydkie. Nosy miały króciutkie, przypłaszczone. Były odziane w jakieś szklące, obcisłe ubrania, na twarzy, na rękach, całe ciało. To taki „ferszalunek” (mama to tak nazywała). Działo się to do południa, bo w domu był akurat obiad. [Istoty] pokazywały ręką do ust, więc im dały jedzenie, ale udawały tylko, że spożywają. Miały takie kieszenie i do nich łyżką wkładały ten pokarm, do jakiejś torebki. Mama mówiła, że do siebie innym językiem mówiły, […] i one nie rozumiały, co mówią. To jakieś „płanetniki”, jak nazywają, dziwne ludzie z innej planety przeleciały… Do sąsiadów znów dwoje poszło, tak samo ubrane. Też pokazywały, aby dać im jeść, ale nie jadły, tylko znów do kieszeni wkładały. Pokiwały głowami i poszły w górę, od nas, od domu, jakieś 4 km w stronę Maszkowic. Parę dzieci pobiegło za nimi i patrzyło. Tam były krzaki, drzewa — i babka wołała na nich: „Nie idźcie, żeby was nie porwali, bo to są ludzie z innego świata, skądinąd są!”. Więc się bały, ale jednak poszły. A tamci zajrzeli do innych sąsiadów, pół kilometra dalej. Potem wszyscy bardzo się dziwowali – opowiadały sąsiady – chodzili jedni do drugich [i pytali], co to za inne planety, że skąd one się wzięły? Oni [przybysze] dostali się na górę, a tam był taki okrągły pojazd. Klapa w nim nagle się otwarła i w sześciu do środka weszli. A jak ruszyli, to w oka mgnieniu znikli, że nie było śladu widać. Odlecieli strasznie szybko… Szukając w tej opowieści jakiegoś sensu, można założyć, że była to grupa pozaziemskich zbieraczy próbek, którzy postanowili… zbadać ludzką dietę. A że nie funkcjonowały wtedy jeszcze ani kamery, ani aparaty fotograficzne, a zwyczaje też chyba miały łagodniejszy charakter, wybrali się na spacer po wsi. Pytanie, co by się stało, gdyby któryś z gospodarzy przywitał gości z widłami? Przytoczony wyżej opis nie wyczerpuje spektrum ludowych wierzeń związanych z płanetnikami. Uznawano ich także za dusze samobójców lub osób tragicznie zmarłych. Niekiedy w ten sam sposób określano wiejskich meteorologów albo guślarzy mających dysponować mocą odmieniania stanu aury. Świcoki albo błędne ognie Obserwacje wszelkiego rodzaju niezidentyfikowanych obiektów latających mogły być również uznawane za spotkania z innymi demonami atmosferycznym – np. latawcami . Dzielili oni część cech oraz obszar panowania nad Przyrodą z płanetnikami , władając wiatrem, choć, jak to w folklorze bywa, określano tak kilka rodzajów zjawisk: od słowiańskiego odpowiednika inkubów, po zjawisko, które dziś określilibyśmy mianem… niezidentyfikowanego fenomenu powietrznego (UAP). Latawiec, gwiazda to, czyli diabeł ulatujący – pisał o nich Łukasz Gołębiowski w książce z 1830 r., poświęconej wierzeniom ludu polskiego. Latawiec w formie świecącego latającego ciała, był porównywany do spadających gwiazd (meteorów), albo błędnych ogni, za relacjami, w których również mogły kryć się obserwacje UFO. Jeżeli chodzi o błędne ognie, te widywano chyba najczęściej, a legendy o nich pozostawały żywe jeszcze w PRL-u (a nawet dziś). W swoich zbiorach posiadam np. relację z lat 80. ub. w., w czasie której poruszające się nad polami w okolicach Gór Sokolich (woj. śląskie) UFO zostało uznane przez miejscowych za świetlika – istotę znaną z tamtejszych legend, którą w latach dziecięcych miał widzieć też mój dziadek. W wielu regionach kraju te tajemnicze światła utożsamiano z pokutującymi duszami, np. zmarłymi geodetami, którzy niesprawiedliwie pomierzywszy pola, po śmierci odbywali na nich karę. Stąd błędne ognie znane są m.in. jako mierniki , ale występują też pod mnogością innych nazw: świecznik , świecok itd. Podsumowując, nasi przodkowie, także ci nieodlegli, obserwując różnego rodzaju dziwne świetliste obiekty, musieli sobie w jakiś sposób racjonalizować te doświadczenia. Ponieważ nie funkcjonował temat życia pozaziemskiego ani anomalistyki, upatrywali w tych tajemniczych incydentach duchy lub bliżej nieokreślone cuda Natury. [caption id="attachment_12894" align="alignright" width="250"] Płanetnicy raczej rzadko stanowili inspirację dla artystów i literatów. Jednym z niewielu wyjątków jest „Opowieść o płanetniku” Władysława Orkana (graf. domena publiczna)[/caption] Tak było w przypadku mojej prababci, która prawdopodobnie w latach 30. ub. w. wybrała się do studni. Były to okolice miejscowości Srocko na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Czerpiąc wodę, zauważyła zbliżające się światło. Ponieważ jej sąsiad jako jedyny we wsi posiadał rower i jeździł nim z pracy w sąsiedniej Częstochowie, szybko skojarzyła, że musi to być on. Zawołała go nawet po nazwisku, będąc rada, że nie będzie musiała wracać do wsi sama. Światło jednak zbliżało się, robiło się większe i szybko okazało się, że nie jest to sąsiad. Tuż obok niej znajdowała się wielka świetlna kula, emitująca tzw. suche trzaski. Nie ma pewności, czy wpływała w jakiś sposób na otoczenie i środowisko, gdyż przerażona prababcia uciekła. Kilkadziesiąt lat później, zaledwie kilka kilometrów dalej, w pobliżu Góry Ossona, Grzegorz Tarczyński z bliskimi przeżył słynne bliskie spotkanie z latającymi obiektami. Tak rozpoczęła się saga o częstochowskiej strefie UFO , mająca wiele innych epizodów. Jeden z nich, do którego doszło w drugiej dekadzie XXI w., jako żywo przypominał to, co przytrafiło się mojej prababci: kulisty obiekt nieznanego pochodzenia, który wydawał dziwne dźwięki, unieruchomił samochód świadków, i to tuż pod ogrodzeniem Huty Częstochowa, również rzut kamieniem od Góry Ossona… Czy tego rodzaju historie udowadniają, że nasi przodkowie spotykali dziwne zjawiska (dziś określane mianem UFO), a następnie interpretowali je według stanu swojej wiedzy? Jak pisze Arkadiusz Miazga, którego artykuły mieliście państwo okazję czytać na łamach NŚ , podobne zakamuflowane wątki mogą być obecne w innych opowieściach ludowych, legendach, a nawet baśniach. A może i w państwa rodzinach znane są podobne opowieści? Chętnie je poznamy!

Słowiańscy bogowie z gwiazd

Forum Niezwykłych Hipotez - NŚ 04/2023

Juliusz Verne i proto-UFO: zagadka statków w powietrzu

Coś do nas leci?!

Piotr Cielebiaś

W numerze

Nieznany Świat 12/2024 (408)

Nieznany Świat 11/2024 (407)

Audiobook - Instrukcje Przebudzenia t. II (cz.13)

Witamy z powrotem!

Załóż nowe konto!

Zresetuj swoje hasło

Czy na pewno chcesz odblokować ten wpis?

Czy na pewno chcesz anulować subskrypcję?

Kolejka

Słowiańscy bogowie z gwiazd

Forum Niezwykłych Hipotez - NŚ 04/2023

Czy podania o demonach powietrznych oraz istotach żyjących w chmurach mogą w rzeczywistości odwoływać się do spotkań z przybyszami z innych planet? Okazuje się, że jeszcze nasi pradziadkowie, spotykając ufonautów, brali te istoty za postacie z ludowego folkloru

PRZECZYTAJ TAKŻE

Juliusz Verne i proto-UFO: zagadka statków w powietrzu

Coś do nas leci?!

Dalsza treść jest płatna

Czytaj bez ograniczeń

Piotr Cielebiaś

W numerze

Nieznany Świat 12/2024 (408)

Nieznany Świat 11/2024 (407)

Audiobook - Instrukcje Przebudzenia t. II (cz.13)

Witamy z powrotem!

Załóż nowe konto!

Zresetuj swoje hasło

Czy na pewno chcesz odblokować ten wpis?

Czy na pewno chcesz anulować subskrypcję?

Kolejka