Rewolucja a obłęd

Wojna słodka tym, którzy jej nie zaznali – pisał Erazm z Rotterdamu. Nie sposób zanegować tej humanistycznej par excellence myśli. Partie wojenne, a było ich multum w naszej historii, a i dziś nie ubyło ich przesadnie dużo, zdają się być niestety głuche na spostrzeżenie humanisty z epoki wojen włoskich (1494−1559), podczas których dwa wielkie narody – Hiszpanie i Francuzi – pogrążyli w chaosie Półwysep Apeniński, ówczesne centrum kulturalne Europy. A ponieważ wojna objęła mocno zurbanizowane obszary naszego kontynentu, ulice miast spływały krwią, nie tylko żołnierzy, ale też matek, żon, panien i dzieci

Rewolucja to wojna, tylko jeszcze bardziej

Cie­ka­we, cóż ów uczo­ny mąż powie­dział­by o rewo­lu­cji, któ­ra wszak jest jed­no­cze­śnie i bun­tem, i woj­ną domo­wą, czę­sto prze­kształ­ca­ją­cą się w awan­tu­rę międzynarodową?

Tego się nie dowie­my, cho­ciaż Mar­cin Luter (sam w koń­cu rewo­lu­cjo­ni­sta reli­gij­ny) kazał uczest­ni­ków woj­ny chłop­skiej w Niem­czech z 1525 r., wymie­rzo­nej w ówcze­sny porzą­dek spo­łecz­ny, suro­wo karać jako zbój­ców i mor­der­ców odar­tych z roz­sąd­ku, a więc sza­lo­nych. Rów­nie sza­le­ni, według ówcze­sne­go (cho­ciaż zapew­ne nie tyl­ko ówcze­sne­go) rozu­mie­nia sza­leń­stwa byli twór­cy Komu­ny Mün­ster­skiej (1534−1535). Gru­pa zapa­mię­ta­łych refor­ma­to­rów reli­gij­no-spo­łecz­nych, kie­ro­wa­na przez Holen­drów: Jana Mat­thy­sa (pie­karz poda­ją­cy się za rein­kar­na­cję pro­ro­ka Heno­cha) oraz Jana z Lej­dy, prze­ję­ła wła­dzę nad mia­stem Mün­ster w pół­noc­no-wschod­nich Niem­czech. Przy­wód­cy wpro­wa­dzi­li tam eks­tre­mal­nie wiel­kie zmia­ny. Wymień­my te naj­smacz­niej­sze, o któ­rych piszą Joseph Lec­ler w Histo­rii tole­ran­cji w wie­ku refor­ma­cji (1966) oraz Her­man Tuchle w Histo­rii Kościo­ła kato­lic­kie­go (1986). Otóż z mia­sta wypę­dzo­no wszyst­kich kato­li­ków i lute­ra­nów; ogło­szo­no, że tyl­ko ci, któ­rzy znaj­du­ją się za jego mura­mi mogą być pew­ni zba­wie­nia; znie­sio­no wła­sność pry­wat­ną i insty­tu­cję pie­nią­dza, pozwa­la­jąc warun­ko­wo użyt­ko­wać rze­czy znaj­du­ją­ce się w domach; zaka­za­no zamy­ka­nia drzwi, aby wszy­scy miesz­kań­cy znaj­do­wa­li się pod kon­tro­lą, naka­za­no nawet wspól­ne spo­ży­wa­nie pokar­mów przy zbio­ro­wych sto­łach; wpro­wa­dzo­no karę śmier­ci za bluź­nier­stwo, czy­li nega­cję wła­dzy bur­mi­strza-pro­ro­ka, za defe­tyzm, plot­ko­wa­nie na temat władz miej­skich i sprze­ci­wia­nie się im; usta­no­wio­no też poli­ga­mię, powo­łu­jąc się na to, że Pra­wo Moj­że­szo­we nie zaka­zy­wa­ło wprost wie­lo­żeń­stwa, a nawet pośred­nio przy­zwa­la­ło na nie (Pwt 21,15−17). W mie­ście zapa­no­wał praw­dzi­wy ter­ror. Mimo że fana­ty­cy odpar­li dwa sztur­my, to w koń­cu woj­ska lokal­ne­go bisku­pa zdo­by­ły mia­sto. Jan Mat­tys zgi­nął w cza­sie walk, a Jan z Lej­dy został uję­ty. Po stłu­mie­niu bun­tu, schwy­ta­nych przy­wód­ców pół roku obwo­żo­no trium­fal­nie po oko­licz­nych wsiach i mia­stecz­kach w żela­znej klat­ce, a następ­nie wyko­na­no na nich wyrok śmierci.

PRZECZYTAJ TAKŻE

Świat jako prywatne ranczo Billa Gatesa

Projekt Echelon, czyli zawsze ktoś słucha

Maszyna wywołująca szaleństwo rewolucji

Chy­ba nikt bar­dziej skwa­pli­wie nie przy­znał­by, że rewo­lu­cje łączą się z sza­leń­stwem w spo­sób tyleż jaw­ny, co nie­ro­ze­rwal­ny, niż walij­ski kupiec wyzna­nia huge­noc­kie­go (kal­wiń­skie­go) James Til­ly Mat­thews. W 1797 r. tra­fił on do tzw. Bedlam – szpi­ta­la psy­chia­trycz­ne­go Roy­al Beth­lem Hospi­tal w Lon­dy­nie. Nie­szczę­śnik sądził, że jego umysł znaj­du­je się pod kon­tro­lą kro­sna powietrz­ne­go (ang. Air Loom) — prze­ra­ża­ją­cej maszy­ny, któ­rej hip­no­ty­zu­ją­ce pro­mie­nie i tajem­ni­cze gazy pra­ły mózgi poli­ty­kom i pogrą­ża­ły Euro­pę w rewo­lu­cji, ter­ro­rze i woj­nie. Przy­po­mnij­my, że w 1789 r. wybu­chła w Pary­żu krwa­wa rewo­lu­cja. W 1793 r. jako­bi­ni zgi­lo­ty­no­wa­li Ludwi­ka XVI, co sta­ło się bez­po­śred­nim powo­dem utwo­rze­nia I koali­cji anty­fran­cu­skiej. Oprócz Wiel­kiej Bry­ta­nii, w jej skład wcho­dzi­ła Austria, Pru­sy, Holan­dia i Hisz­pa­nia. Euro­pa weszła w fazę wynisz­cza­ją­cych wojen, któ­rych prze­dłu­że­niem oka­za­ły się woj­ny napo­le­oń­skie trwa­ją­ce do 1815 r.

Ope­ra­to­ra­mi maszy­ny mie­li być człon­ko­wie taj­ne­go związ­ku jako­biń­skich ter­ro­ry­stów, opi­sa­nych przez Mat­thew­sa z zapa­da­ją­cą w pamięć pre­cy­zją – infor­mu­je Mike Jay w inter­ne­to­wym cza­so­pi­śmie Public Doma­in Review. Według walij­skie­go kup­ca Lon­dyn opa­no­wa­ły gan­gi jako­biń­skie, któ­re w ukry­ciu obsłu­gi­wa­ły kro­sna powietrz­ne. Nie­wi­dzial­ne pro­mie­nie emi­to­wa­ne przez kro­sna opa­no­wa­ły umysł pre­mie­ra Wil­lia­ma Pit­ta. Jako­biń­ska agen­tu­ra cza­iła się na uli­cach, cza­to­wa­ła w zauł­kach, pod­pa­try­wa­ła ludzi zza węgła kamie­nic. Wysłan­ni­cy rewo­lu­cyj­nej Fran­cji poja­wia­li się w teatrach i kawiar­niach, gdzie skła­nia­li nicze­go nie­podej­rze­wa­ją­cych ludzi do wdy­cha­nia pły­nów magne­tycz­nych. Gdy­by gang został roz­po­zna­ny publicz­nie i zde­kon­spi­ro­wa­ny, użył­by magne­tycz­nej siły, któ­ra zaciem­ni­ła­by pole widze­nia nie tyl­ko wszyst­kim znaj­du­ją­cym się w pobli­żu, ale rów­nież funk­cjo­na­riu­szom tro­pią­cym zło­czyń­ców. Celem intry­gi było zatru­cie umy­słów poli­ty­ków po obu stro­nach kana­łu La Man­che, by w ten spo­sób wcią­gnąć Wiel­ką Bry­ta­nię w rewo­lu­cję i w wynisz­cza­ją­cą woj­nę z Francją.