Największy problem naszej cywilizacji

Obecnie ludziom bardzo trudno jest dostrzec psychologiczne uwarunkowania swoich działań (albo zaniechań). Przykładowo kulturę postrzega się jako immanentną cechę rzeczywistości – coś pochodzącego z zewnątrz, a nie wynik określonego widzenia świata Przypomina to sytuację człowieka pierwotnego, który generalnie rzecz biorąc nie widział takich rzeczy, jako wynikających z niego samego. Świat, w którym żył, był zapełniony duchami zamieszkującymi drzewa albo kamienie, które naprawdę stanowiły części jego wewnętrznej rzeczywistości psychicznej, postrzegane jako składniki świata zewnętrznego, jako rzeczy poza nim. Ten sam problem daje o sobie znać w obecnym regresie, przy czym obecnie jest groźniejszy niż kiedykolwiek wcześniej. Jak już pisałem o tym w książkach, to, co się dzieje z psychiką ludzi (całych społeczeństw) polega na bardzo poważnych zmianach psychologicznych, mających następstwa wszędzie. W skrócie: widać je w załamaniu rozwoju i stagnacji bytowej, w erupcjach populizmu i ideologii zastępujących racjonalny kontakt z rzeczywistością, i w wielu innych rzeczach . Lecz najgroźniejszym następstwem jest wpływanie regresu psychologicznego na widzenie innych osób, zwłaszcza dzieci. Polega to na tym, że pomimo ewidentnej katastrofy dotykającej najmłodszych, faktów wołających o przysłowiową pomstę do nieba , nikt nie jest w stanie dostrzec przyczyn takiego stanu rzeczy (źródła i rozwiązania są wskazywane, niestety ludzie nie chcą, albo nie potrafią ich zobaczyć). Niedawno ukazał się ciekawy raport na ten temat, sporządzony na zlecenie Fundacji UNAWEZA (2023), poświęcony zdrowiu psychicznemu, poczuciu własnej wartości i sprawczości wśród młodych ludzi . Nosi on tytuł Młode Głowy. Opisuje to, co dzieje się z dziećmi – faktyczne ich niszczenie przez antyrozwojowe wzorce edukacyjne i wychowawcze. Wyniki są w tym względzie jednoznaczne. Podam parę przykładów: większość dzieci (52,4%) odczuwa brak motywacji do działania , a 28% deklaruje brak chęci życia. Dzieci ewidentnie nie akceptują tego świata, który dorośli dla nich zgotowali, nie godzą się na niego. 16 % dokonuje samookaleczeń, prawie cztery osoby na dziesięć (39,2%) myślały o podjęciu próby samobójczej (!), a 41,9% przyznało, że w jego lub jej najbliższym otoczeniu ktoś mówił o samobójstwie, podjął taką próbę, lub odebrał sobie życie . Prawie co piąty uczeń stwierdził, że planował samobójstwo. Jednocześnie 43,1% odczuwa, że nauczycielom nie zależy na ich przyszłości. aktem uderzającym jest przy tym bezradność autorów raportu w kwestii dostrzeżenia procesu, który to sprokurował – bo przecież, jakby na to nie patrzeć, mówimy o destrukcji dzieci . Dlaczego jednak blokady psychologiczne są tu tak betonowe , w końcu mogłoby się wydawać, że pędzenie dzieci ku przepaści musi wywołać jakąś reakcję? Nie musi. Widzenie głębi w drugim człowieku zależy bezpośrednio od poziomu świadomości, co nie omija również tematu dzieci. By zrozumieć perspektywę drugiego człowieka, musimy odtworzyć jego myślenie, co bez pogłębionej świadomości jest po prostu niemożliwe. Nie ma znaczenia, ile milionów dzieci doświadcza problemów rozwojowych. Wyjście z otchłani jest niemożliwe w taki sposób, jaki sugerują potoczne wyobrażenia. Właśnie dlatego racjonalne, dojrzałe relacje i więzi są zastępowane przez wzorce wyłaniające się z najbardziej archaicznych warstw nieświadomości, a w nich dzieci zaspokajają potrzeby rodziców – bez względu na to, czy oni sami są to skłonni przyznać, czy nie. Jak podejrzewam, ludzie będą chcieli odsunąć to wszystko od siebie, mówiąc, że gdzieś tam coś się dzieje, ale nie u mnie . Czy można zatem jakoś obiektywnie określić skalę problemu? Na pewno jest ona wystarczająca, by dochodziło do obserwowanej obecnie katastrofy ogólnocywilizacyjnej, przy jednoczesnym braku jakiejkolwiek zdolności do identyfikowania jej źródeł. Chyba że może ktoś widział jakikolwiek tekst napisany przez nauczyciela/nauczycielkę (jest ich w Polsce ponad 400 tys.), który wskazywałby na dostrzeżenie rozwoju świadomości czy osobowości? Nie mogę więc zakończyć tego artykułu inaczej, niż przywołując słowa architekta apokalipsy , jakie już cytowałem w jednej z moich książek: Święto Miłosierdzia będzie wielkim dniem dla całej ludzkości, ale wówczas dopiero, gdy zrozumie ona że została uratowana, a nie że „się uratowała” – bo wbrew sobie . Oznacza to, że młode pokolenie będzie jednak miało przyszłość – wbrew swoim rodzicom. Książki Igora Witkowskiego do kupienia w Księgarni-Galerii NŚ ul. Kredytowa 2, Warszawa www.nieznany.pl zamówienie telefoniczne: 22 827 93 49 Od redakcji: Szczęście nie polega na braku przeciwności losu, a z satysfakcji ze skutecznego radzenia sobie z nimi Autor w swoim felietonie poruszył bardzo ważny temat zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, który nabrzmiewa od lat i jak dotąd nikt nie znalazł jego rozwiązania. Ale jest i dobra wiadomość. Próby niesienia pomocy uczniom są podejmowane prywatnie, poza państwowym systemem, przez osoby związane w różnej formie z edukacją: rodziców, nauczycieli, psychologów, psychiatrów, samorządowców oraz uczniów. Czy jest ich dużo? Na pewno nie na tyle, aby zastąpiły systemowe wsparcie, ale dołączają coraz to nowe osoby, tworzy się sieć, której celem jest niesienie pomocy młodzieży w przebrnięciu przez przeładowane programy, nierealne wymagania rodziców, oswojenie lęku przed katastrofą klimatyczną i przyszłością. Jedną z najbardziej aktywnych jest grupa skupiająca się wokół zawołania NIE! Dla chaosu w szkole (www.niedlachaosuwszkole.pl). Piszą o sobie: Jesteśmy przedstawicielami organizacji i stowarzyszeń, działających na rzecz polskiej edukacji. Różnimy się, mamy odmienne poglądy, ale wszyscy mówimy NIE zmianom, wprowadzanym przez obecne władze oświatowe. W trosce o szeroko rozumiany dobrostan uczniów zabierają publicznie głos i apelują do Ministerstwa Edukacji Narodowej o odchudzenie podstawy programowej, w sprawie rekrutacji skumulowanych roczników, a także o rezygnację z planów dotyczących nowej matury. Niestety zwykle nieskutecznie. Na swoich łamach w mediach społecznościowych natomiast chętnie zamieszczają wpisy lub artykuły autorów podobnie myślących o edukacji, przyszłości i zdrowiu młodego pokolenia, wspierają się poprzez działanie, zachęcają do dyskusji. Często komentowane są wpisy Jarosława Pytlaka , pochodzące z jego osobistego bloga Wokół szkoły (www.wokolszkoly.edu.pl), dotyczące szeroko rozumianej problematyki szkolnej i życia w rytm dzwonków, np. Agresja w szkołach niejedno ma imię , Na co cierpi polska szkoła , Antidotum na psychozę . Są to refleksje cenionego w środowisku praktyka, bowiem Jarosław Pytlak od 1990 r. jest dyrektorem szkół Społecznego Towarzystwa Oświatowego na warszawskim Bemowie, biologiem, pedagogiem z powołania. Nic więc dziwnego, że odniósł się także do szeroko komentowanego raportu Młode Głowy Fundacji UNAWEZA i, z niezaprzeczalnie dramatycznych statystyk wyciągnął niezwykle racjonalny wniosek: Cały czas (i wciąż coraz bardziej) próbujemy zapewnić dzieciom świat idealny. Tymczasem szczęście, którego tak usilnie dla nich pragniemy, nie polega na braku przeciwności losu, ale na satysfakcji ze skutecznego radzenia sobie z nimi. Zabieramy młodym ludziom poczucie sprawczości, zdejmujemy z nich odpowiedzialność, przejmując ją na siebie lub zrzucając na otoczenie, ze szkołą na czele, a potem, gdy okazuje się, że takie życie jest puste, pozbawione smaku i sensu, wzywamy na pomoc terapeutów i psychiatrów. Tymczasem nie pomoże nawet 50 tysięcy etatów psychologów w szkołach i niezliczone godziny warsztatów rozwijających kompetencje, budujących zaufanie społeczne etc., jeśli nie pozwolimy dzieciom przeżywać także trudnych doświadczeń na co dzień, ze spokojem towarzysząc im w domu i w szkole. W podobnym duchu pisze dr Tomasz Tokarz (www.tomasztokarz.net), nauczyciel, wykładowca akademicki, trener kompetencji społecznych i cyfrowych: Nie ma magicznych pigułek i przycisków „jest super”, które można zaaplikować, by trudności zniknęły. Ale może być uważne i refleksyjne obserwowanie swoich emocji, połączone z możliwością przegadania ich z bliską osobą. Warto też oddać głos nauczycielom, którzy nie tylko bezdusznie realizują podstawę programową, ale też obserwują podopiecznych. Oto uczniowie widziani okiem pedagoga Pawła Łęckiego (FB 26.04.2023): Zmagamy się z problemami naszych uczniów, naszych słupków wyników egzaminacyjnych, gdyż przecież to jest istotą polskiej edukacji. Rankingi, oceny, sprawdziany, kartkówki, presja źle skonstruowanych egzaminów. Mamy nad sobą nie tylko ministerstwo, organy prowadzące, ale również niekompetentną Centralną Komisję Egzaminacyjną oraz tę część społeczeństwa, która z bliżej nieznanych powodów wyjątkowo dobrze zna się na edukacji. Jesteśmy służbą, misją, a mało kto zastanawia się, jak my się wszyscy czujemy. Czytamy raporty o złym stanie psychicznym naszych uczniów, później dowiadujemy się, że zostały stworzone przy udziale złej metodologii, nic generalnie z tego wszystkiego nie wynika, więc w milczeniu znosimy przygotowania do dni otwartych, do narodowych nabożeństw egzaminów, do złej rekrutacji do szkół średnich, do egzaminów zawodowych, do kumulacji roczników. Będziemy pracowali więcej, bo rząd łaskawie zmniejszył limity godzin, będziemy udawali edukację poza murami szkoły, bo się nie zmieścimy, będziemy wypalali się coraz bardziej, my, nauczyciele, dyrektorzy, postawieni na przeciwnych stronach barykady rodzice i uczniowie. Wypalenie dotyka nas wszystkich. Stanęliśmy edukacyjnie pod ścianą? Fakt, brutalnie pokazuje to raport Fundacji UNAWEZA, ale zmiany powinny nastąpić wielotorowo, w drodze współpracy i dialogu, bez szukania winnych, bo z takiej postawy nic pozytywnego się nie narodzi. aschw

Największy problem naszej cywilizacji

Przemiany na Ziemi - NŚ 07/2023

Duchy i głosy: „Czerwona księga” Carla G. Junga i „Obłęd” Jerzego Krzysztonia (cz. I)

Nowy Świat na tle starego

Igor Witkowski

W numerze

Nieznany Świat 12/2024 (408)

Nieznany Świat 11/2024 (407)

Audiobook - Instrukcje Przebudzenia t. II (cz.13)

Witamy z powrotem!

Załóż nowe konto!

Zresetuj swoje hasło

Czy na pewno chcesz odblokować ten wpis?

Czy na pewno chcesz anulować subskrypcję?

Kolejka

Największy problem naszej cywilizacji

Przemiany na Ziemi - NŚ 07/2023

Obecnie ludziom bardzo trudno jest dostrzec psychologiczne uwarunkowania swoich działań (albo zaniechań). Przykładowo kulturę postrzega się jako immanentną cechę rzeczywistości – coś pochodzącego z zewnątrz, a nie wynik określonego widzenia świata

PRZECZYTAJ TAKŻE

Duchy i głosy: „Czerwona księga” Carla G. Junga i „Obłęd” Jerzego Krzysztonia (cz. I)

Nowy Świat na tle starego

Dalsza treść jest płatna

Czytaj bez ograniczeń

Igor Witkowski

W numerze

Nieznany Świat 12/2024 (408)

Nieznany Świat 11/2024 (407)

Audiobook - Instrukcje Przebudzenia t. II (cz.13)

Witamy z powrotem!

Załóż nowe konto!

Zresetuj swoje hasło

Czy na pewno chcesz odblokować ten wpis?

Czy na pewno chcesz anulować subskrypcję?

Kolejka