Biblia a reinkarnacja

Z Irkiem Męclewskim o śladach reinkarnacji i tropieniu prawdy w przekazach Ewangelii, a także poglądach wybitnych myślicieli i pisarzy na ten temat oraz refleksji odnośnie jego książki Biblia a reinkarnacja, czyli listy do Teofila – rozmawia Anna Ostrzycka

Co zdecydowało, że tak mocno wszedł Pan w studiowanie Biblii, porównywanie różnych jej wydań oraz poszczególnych Ewangelii? Odnoszę wrażenie, że stało się to niesamowitą, analityczną przygodą. Jak widać z przedstawionych fragmentów, ograniczając się do jednego wydania, wiele tracimy w zbliżeniu się do prawdy. Pokazuje Pan, że studiowanie Świętej Księgi chrześcijan może być fascynującą, niemal detektywistyczną pracą, ukazującą to, co skryte. Zwykle tak jej nie czytamy.

– Przy­go­da to naj­wła­ściw­sze sło­wo! Ale roz­pocz­nę od podzię­ko­wa­nia za zapro­sze­nie mnie do tej roz­mo­wy. Pierw­sze Pani pyta­nie od razu przy­wo­łu­je pew­ną uwa­gę ogól­ną. Wie­le lat myśla­łem nad tym, jak napi­sać to, o czym chcę powie­dzieć i co nale­ża­ło­by prze­ka­zać o rze­czach, któ­re w ramach tej nie­zwy­kłej przy­go­dy stop­nio­wo odkry­wa­łem. No i podać to wszyst­ko w taki spo­sób, by jed­no­cze­śnie bawi­ło. By była to pozy­cja, któ­rą sam wziął­bym z zapa­łem do ręki, prze­kaz z zagad­ka­mi i wcią­ga­ją­cą nar­ra­cją. Aby tytu­ło­we kwe­stie, jak­że śmier­tel­nie poważ­ne, zosta­ły poda­ne bez śmier­tel­nej powa­gi, czy sile­nia się na cokol­wiek, po pro­stu w spo­sób nie do koń­ca poważ­ny – tak dla rów­no­wa­gi. Lubię się śmiać i nie uzna­ję tema­tów tabu, co moż­na tu potrak­to­wać jako ostrze­że­nie – póź­niej rekla­ma­cji nie przyj­mę. Reasu­mu­jąc, książ­ka skon­stru­owa­na jest tak, że w roz­mo­wie trud­no unik­nąć spo­ile­ro­wa­nia – nic z tym nie zro­bi­my, jeśli nie chce­my bro­dzić jedy­nie po płyciźnie.

Co więc zde­cy­do­wa­ło o zagłę­bie­niu się w taki temat? Żyłem sobie nor­mal­nie, spo­koj­nie, wycho­wa­ny w typo­wo pol­skiej, czy­li kato­lic­kiej tra­dy­cji. Rein­kar­na­cja dla mnie nie ist­nia­ła ani jako temat, ani znak zapy­ta­nia. Inten­syw­na cie­ka­wość poja­wi­ła w chwi­li prze­ży­cia szo­ku kul­tu­ro­we­go, zde­rze­nia z hin­du­izmem i jak­że natu­ral­ną w nim oczy­wi­sto­ścią ist­nie­nia wędrów­ki dusz. Nie wie­dząc, cze­go się trzy­mać, nie­spo­dzie­wa­nie dla same­go sie­bie wró­ci­łem do wła­snych korze­ni. Uświa­do­mi­łem sobie, że jeśli nie­za­prze­czal­nie dla same­go sie­bie przyj­mu­ję, że jakiś tam dziw­ny guru mówi praw­dę, to jest to moment, by zadać sobie pyta­nie: czy i Jezus mówił praw­dę? Muszę zatem spraw­dzić, cóż on tak napraw­dę powie­dział?! Bo jeśli obaj mówią praw­dę, to nie mogą to być z grun­tu dwie róż­ne praw­dy. Uświa­do­mi­łem sobie, że uczęsz­cza­jąc, nie­ja­ko z auto­ma­tu, pra­wie do samej matu­ry, na lek­cje reli­gii odby­wa­ją­ce się jesz­cze wte­dy w sal­kach kate­che­tycz­nych przy koście­le, NIGDY tego nie spraw­dzi­łem, choć cza­sem czu­łem, że coś tam się chy­ba nie do koń­ca zga­dza. Zaczą­łem czy­tać Biblię, a potem to już nie­mal lawi­no­wo spra­wy poto­czy­ły się w myśl zasa­dy, że im głę­biej w las, tym wię­cej drzew. A sko­ro z drzew pozy­sku­je­my papier na książ­ki, więc oto mamy i książ­kę. Takie było zrzą­dze­nie i zarzą­dze­nie losu, opatrz­no­ści, Wszech­świa­ta, czy też Abso­lu­tu, a mnie się to wszyst­ko po pro­stu przy­tra­fi­ło. Zosta­łem wcią­gnię­ty w wir. Jed­na cecha moje­go cha­rak­te­ru się tu bez wąt­pie­nia przy­czy­ni­ła, bo kaza­ła mi badać wszyst­ko do spodu, wsko­czyć na gło­wę w kró­li­czą jamę, jak naj­głę­biej się da. A jeśli będzie trze­ba, to i upaść na gło­wę.

PRZECZYTAJ TAKŻE

Juliusz Verne i proto-UFO: zagadka statków w powietrzu

Coś do nas leci?!

Bohater zaczyna analizować Nowy Testament. Widzi rozbieżności między poszczególnymi Ewangeliami i przekładami, a także między tym, czego naucza Kościół, a tym, co mówi Biblia. Ewangelia Jana, ulubionego ucznia Jezusa, okazuje się inna od pozostałych. Czasem widać, jak w tłumaczeniu zanika bogactwo ówczesnych znaczeń (np. „syn Gromu” – a jest „Cichy”; czy warto zerknąć do tej kwestii?). Ten przykład wskazuje na wartość znaczeń, co wymaga od tłumacza jednoczesnego interpretowania tekstu, a tu mogą powstawać zafałszowania. Bohater uznaje, że Biblia to „dynamit zdolny rozsadzić każdą nieprawdę”. Znajduje w niej też „rzeczy, o których nie śniło się filozofom”.

– Dokład­nie tak! Czy to zafał­szo­wa­nia, czy zwy­kłe błę­dy – cza­sem trud­no roz­są­dzić. Ale Kościół nie chce byśmy cokol­wiek o tym wie­dzie­li i zada­wa­li pyta­nia. Nie­któ­re potra­fią być bowiem bar­dzo nie­wy­god­ne. Więc zanim zdą­ży­my zapy­tać, otrzy­mu­je­my goto­we dogma­ty – i z nimi mamy żyć, bez roz­te­rek i nie­po­ko­jów. Jed­nak czy praw­da potrze­bu­je dogma­tów? Albo, czy oba­wia się pytań? Cza­sem nawet bar­dzo pro­stych. Np. ilu rodzo­nych bra­ci miał Jezus i jak mie­li na imię? Stoi to w Biblii jak wół. Lub ile miał sióstr – i czy też zna­my ich imio­na? Lecz nie­któ­rych same takie pyta­nia już śmier­tel­nie obra­ża­ją. A czy śmier­tel­nie nie brzmi tro­chę tak, jak­by obra­że­ni chcie­li pyta­ją­cym zadać śmierć? A może sami wole­li­by na miej­scu paść tru­pem, by nie pójść do pie­kła za samo słu­cha­nie here­tyc­kich pytań? Przy czym do Biblii raczej nikt z nich nie zaj­rzy. Teraz już nie pomnę, w któ­rym momen­cie odkry­łem róż­no­rod­ność prze­kła­dów Biblii, zwłasz­cza Ewan­ge­lii, a co waż­niej­sze, zwią­za­nych z tym sze­ro­kim spek­trum punk­tów widze­nia, potem róż­nych inte­re­sów, poli­ty­ki i Bóg wie cze­go jesz­cze. Aż strach pomy­śleć. Za takie rze­czy kie­dyś prze­cież zabi­ja­no czy palo­no na sto­sach – co już nie jest śmiesz­ne, choć ze mną trze­ba uwa­żać, bo mogę coś pal­nąć, a pal­nąć, to od pale­nia prze­cież? A od pale­nia to i odpał może być… Nie, nie, nie, przepraszam.

Więc Kościół kon­tra Biblia. Cięż­kie star­cie. Waga cięż­ka. Znów nie ma żar­tów… Prze­pra­szam jesz­cze raz, ale o upad­ku na gło­wę już wspo­mi­na­łem. Ot, weź­my choć­by do ręki Kate­chizm Kościo­ła Kato­lic­kie­go, by zoba­czyć, że sło­wo Biblia poja­wia się expres­sis ver­bis dopie­ro w 58 wer­sie Kate­chi­zmu. Choć gwo­li uczci­wo­ści trze­ba przy­znać, że Pismo Świę­te jest już w wer­se­cie 11, mimo iż Jezus wspo­mnia­ny został w pierw­szym aka­pi­cie. I tak wyglą­da to już lepiej niż kie­dyś, bo jakimś psim swę­dem uda­ło mi się dorwać sta­rą kopię robo­czej wer­sji Kate­chi­zmu sprzed dekad, taką z widocz­ny­mi skre­śle­nia­mi i popraw­ka­mi tek­stu – rzecz nie­zwy­kle cie­ka­wą poznaw­czo. W pol­skich tłu­ma­cze­niach ist­nie­je jesz­cze pro­blem bra­ku praw­dzi­wych prze­kła­dów (nie tłu­ma­czeń), czy­li uczci­we­go prze­ło­że­nia, a nie tłu­ma­cze­nia à la Google, któ­re jest moc­no dosłow­ne. Są to też tłu­ma­cze­nia bogo­boj­ne z jed­nej stro­ny, a z dru­giej zaciem­nia­ją­ce obraz, byśmy na wła­sną rękę za dużo się nie doczy­ta­li. Jesz­cze kwe­stie języ­ko­wo-kul­tu­ro­we. Np. już po napi­sa­niu książ­ki dowie­dzia­łem się od prof. Mar­ci­na Majew­skie­go (pole­cam na YouTu­bie), że skie­ro­wa­ne do Pio­tra sło­wa Jezu­sa: Zejdź mi z oczu, sza­ta­nie, powin­ny być prze­ło­żo­ne na coś w rodza­ju woj­sko­wo-hie­rar­chicz­ne­go: Wróć na swo­je miej­sce w sze­re­gu, znaj swo­je miej­sce (i Mnie nie pouczaj!). Takie­mu szu­ka­niu i znaj­do­wa­niu nie ma i nie będzie koń­ca, więc już daw­no się zrelaksowałem.